Κυριακή 8 Μαρτίου 2009

Πωλούνται τα στοιχεία του Facebook

Η είδηση όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ισοτιμία, 7/3/2009:

Γράφει ο Αιθεροβάμων

αγαπητοί αναγνώστες της Ισοτιμίας, είναι κάποιος ή κάποιοι από εσάς μέλος της μεγάλης, μα πολύ μεγάλης πια οικογένειας του Facebook; Φαντάζομαι -όπως έκανε και ο γράφων- να σπεύσατε μετά τα τελευταία γεγονότα να πάψετε να είστε μέλος, ώστε να σώσετε ό,τι μπορείτε από την ιδιωτική σας έκθεση σ’ αυτή την ιδιοφυή μιντιακή μηχανή συλλογής πληροφοριών και socializing.

Ο Αιθεροβάμων ομολογεί ότι δεν είχε δώσει την πρέπουσα σημασία στο ιντερνετικό αυτό φαινόμενο ως το περασμένο καλοκαίρι. Η διείσδυση του Ιnternet κατά το 2007 και όλο το 2008 είμαι πεπεισμένος ότι στην Ελλάδα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο facebook.

Ας ξεκινήσουμε όμως από το Φεβρουάριο του 2004, όταν ο Mark Zuckenberg πρώην πια φοιτητής του Harvard- επινόησε ένα social network, στο οποίο θα συμμετείχαν μόνο φοιτητές και διδακτικό προσωπικό του πανεπιστημίου. Σύντομα η επιτυχία εξαπλώθηκε στο ΜΙΤ και στο Boston University, αλλά και σε μερικές δεκάδες ακόμη πανεπιστημιακές σχολές της Αμερικής.

Ο πανέξυπνος Zuckenberg κατάλαβε ότι το επόμενο βήμα ήταν τα πανεπιστήμια της Ευρώπης και σε λίγο δικαίωμα εγγραφής θα είχαν όλοι οι νέοι του πλανήτη… Έσφαλε όμως, γιατί σήμερα, σχεδόν 5 χρόνια μετά, 150 εκατ. μέλη κάθε ηλικίας επικοινωνούν μεταξύ τους, ανεβάζουν εκατομμύρια φωτογραφίες τους ημερησίως (προσέξτε το αυτό), διαφημίζουν εκδηλώσεις τους, φλερτάρουν, κλείνουν ταξίδια, βρίσκουν χαμένους παιδικούς φίλους.

Τέλος, ένα μεγάλο μέρος μελών χρησιμοποιεί το Facebook ως ένα νέο μιντιακό μέσο προβολής δραστηριοτήτων… Από μια απλή έκθεση ζωγραφικής ως μια συναυλία… Και όλα αυτά δωρεάν!!! Ή μήπως δεν είναι ακριβώς δωρεάν… Γιατί άραγε η Yahoo! έσπευσε να προσφέρει ένα δισ. δολάρια για να αγοράσει το «μαγαζί» από τον Zuckenberg; Γιατί η Google ανέβασε την προσφορά σε 2,5 δισ. δολάρια; Γιατί το ίδιο το Facebook ανεβάζει την αξία του σε 8 δισ. δολάρια εντός της επόμενης τριετίας, οπότε και σκοπεύει να μπει σε κάποιο είδος διαπραγμάτευσης;

Ο μόνος που κατάφερε να έχει μια κάποια προνομιακή σχέση με τον Zuckenberg για το Facebook είναι ο Bill Gates, ο οποίος δίνοντας κοντά 250 εκατομμύρια δολάρια πριν από 15 μήνες, αγόρασε το 1,6% των μετοχών, δίνοντας έμμεσα έτσι μια αξία της τάξεως των 15 δισ.

Τα έσοδα του Facebook από τις διαφημίσεις δεν ξεπερνούν τα 150 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, ίσως το 2008 να φτάσουν τα 200 εκατομμύρια, αλλά σκεφτείτε την υπεραξία που αποκτά η λίστα των μελών του Facebook στα χέρια του Zuckenberg, με όλες τις πληροφορίες που καλείται το εγγραφόμενο μέλος να δώσει στον «αόρατο εγγραφέα», προκειμένου να μπει στο μαγικό του κόσμο.

Ελάχιστοι από εμάς διάβασαν όταν έκαναν εγγραφή τους όρους που αποδεχτήκαμε προκειμένου να εγγραφούμε. Δεκαπέντε σελίδες όρων χρήσης, που περιληπτικά μας ενημερώνουν ότι η υπηρεσία έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει τα προσωπικά μας στοιχεία, τις φωτογραφίες μας και τις προτιμήσεις μας και τα πάντα για δικές της χρήσεις!

Φυσικά κάποιοι δήλωσαν ψεύτικη ημερομηνία γέννησης, αλλά σε ένα network τόσο μοντέρνο, φιλελεύθερο και «εφιαλτικά φιλειρηνικό και χωρίς φραγμούς» ποιος ο λόγος να κρυφτείς. Χώρια που ουδείς φοβάται την «θεωρητική ελευθερία» που εκφράζει το ίδιο το Ιnternet.

Έχω ένα φίλο δημοσιογράφο που βλέπει πίσω απ’ όλα την CIA και την Μοσάντ και φυσικά όταν έσκασε το θέμα της πρόθεσης του Zuckenberg να πουλήσει τις πληροφορίες που διαθέτει για κέρδος, με προέτρεψε να φύγω, σβήνοντας την σελίδα μου!!! Αμ δε… τα στοιχεία αποθηκεύονται και ο «φάκελός» σου μένει για πάντα στο μεγάλο αρχείο του Facebook, όπως και οι προσωπικές σου στιγμές που μοιράστηκες με φίλους σου, ανεβάζοντας φωτογραφίες…

Αντιδράσεις κατά του Zuckenberg από χιλιάδες μέλη

Η ΚΙΝΗΣΗ έγινε αρχές Φεβρουαρίου, όταν το Facebook δήλωσε επίσημα στο Davos ότι ετοιμάζει μια πλατφόρμα, όπου δεκάδες μεγάλες εταιρείες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση, έναντι πακτωλού χρημάτων προς τον Zuckenberg και την παρέα του, σε όλη τη βάση δεδομένων των χρηστών της δημοφιλούς σελίδας.

Στις επόμενες δε 10 ημέρες, στα μέσα Φεβρουαρίου, ανέβηκε και η σχετική ανακοίνωση, όπου ο ωραίος Mark ανακοίνωνε θρασύτατα ότι αλλάζει τους όρους χρήσης και πλέον ό,τι έχουμε ανεβάσει στο Facebook του ανήκει -όπως και σε εμάς βέβαια- ακόμη κι αν καταργήσουμε την παρουσία μας. Κοινώς… ευχαριστούμε που πέσατε θύματά μας, τώρα αρχίζει το πάρτι και μην τολμήσετε να πιστέψετε ότι η ζωή σας ανήκει μόνο σε μας…

Ας μην ανεβάζατε φωτογραφίες και ας μην ανακοινώνατε ότι λατρεύετε για παράδειγμα τον Osama Bin Landen ή τον Παλαιοκώστα… Η αντίδραση ήταν άμεση από πολλούς χρήστες. Ανοίχτηκαν στο ίδιο το Facebook σελίδες αντίδρασης, μαζεύτηκαν χιλιάδες μέλη, αναγκάζοντας τον Zuckenberg να ανακοινώσει πριν από λίγες μέρες ότι οι νέοι όροι δεν ισχύουν και ανοίγεται σελίδα συζήτησης με θέμα τους όρους και τις υποχρεώσεις των χρηστών του network.

Ο ίδιος δήλωσε πως όραμά του είναι η ελεύθερη και ανοιχτή επικοινωνία, καταθέτοντας μάλιστα δύο κείμενα… τις Αρχές του Facebook και τη Δήλωση Δικαιωμάτων και Υποχρεώσεων. Ένα βήμα μπρος και δύο πίσω δηλαδή… η αρχική αντίδραση τον έκανε να υποχωρήσει μερικώς, μέχρι να καταλαγιάσει η όλη ιστορία και αφού επαρκώς έχουν εξηγηθεί όλα, να προχωρήσει στο ποθούμενο, την πώληση των δεδομένων μας

Ο «Big Brother» έχει αποκτήσει όνομα, αγαπητοί αναγνώστες, και μάλιστα με τον τρόπο που δεν υποψιαζόταν κανείς… αυτόν δηλαδή της ελεύθερης διακίνησης ιδεών και λόγων. Ευτυχώς, Κύριε Διευθυντά, ο Mark Zuckenberg δεν ξέρει το όνομα του Αιθεροβάμονα…

Όπως δημοσιεύεται στην «Ισοτιμία» της 7/3/2009

12 σχόλια:

Panos Konstantinidis είπε...

Δε νομίζω να είναι τόσο τραγικά τα πράγματα. Εκτός από το όνομα του κάθε χρήστη τί άλλο είναι αληθινό στο facebook; Τίποτα. Οι πιο πολλοί δε δίνουνε καν άλλα στοιχεία εκτός από το όνομα (και ένα e-mail). Το μόνο που στοιχείο θα μποροούσε να χρησιμοποιηθεί είναι οι φωτογραφίες, αλλά πώς αυτό θα είχε αρνητικά αποτελέσματα σε έναν χρήστη;

Kavo Papas είπε...

Δεν περίμενα την Ερινύα να μου ανακοινώσει το προφανές. Αλλά εσείς Κύριε Κωνσταντινίδη που ζείτε; σε ποιον παράδεισο ευδαιμονίας; τι δουλειά έχετε και διαβάζετε ένα μπλόγκ σαν την Ερινύα; Κατά την άποψή μου, και αν δεν καταλαβαίνετε αυτήν την ανάρτηση, χάνετε τον καιρό σας.!..

Panos Konstantinidis είπε...

Κύριε Πάπας, από φωστήρες έχει γεμίσει ο κόσμος. Εσείς που τα γνωρίζετε όλα και ως κοινωνικός κήνσορας συνεχίστε να δίνετε οδηγίες και συμβουλές. Εγώ ανήκω στους μακάριους οι πτωχοί τω πνεύματι. Και ως ούτος θα συνεχίσω να χάνω το χρόνο μου διαβάζοντας αυτό το ιστολόγιο. Εσείς μη χάνετε άλλο το χρόνο σας διαβάζοντας τα σχόλιά μου και απαντώντας σε εμένα.

Ανώνυμος είπε...

"τι δουλειά έχετε και διαβάζετε ένα μπλόγκ σαν την Ερινύα;"

ΠΟΥ ΣΑΣ ΠΟΝΑ ΤΟ ΣΑΪΤ ΤΗΣ ΕΡΥΝΙΑΣ ΚΥΡΙΕ ΚΑΒΟΠΑΠΑΣ;

Ερινύα είπε...

Πάνο,
δεν καταλαβαίνω πώς θεωρείς οτι σχεδόν δεν τρέχει τίποτα, όταν Yahoo και Google ανοίγουν τα πορτοφόλια τους διάπλατα για να αποκτήσουν τη βάση δεδομένων με τα "αθώα" στοιχεία των χρηστών του facebook (150.000.000 μέλη!), ενώ τα κέρδη από διαφημίσεις δεν δικαιολογούν τα προσφερόμενα ποσά της εξαγοράς.
Ακόμα, δεν καταλαβαίνω πώς θεωρείς αμελητέο το γεγονός οτι "στα μέσα Φεβρουαρίου, ανέβηκε και η σχετική ανακοίνωση, όπου ο ωραίος Mark ανακοίνωνε θρασύτατα ότι αλλάζει τους όρους χρήσης και πλέον ό,τι έχουμε ανεβάσει στο Facebook του ανήκει -όπως και σε εμάς βέβαια- ακόμη κι αν καταργήσουμε την παρουσία μας"

Η Κοινωνική Μηχανική δεν σου λέει τίποτα;

Αλλά μπορεί να μην αρκεστούν στις εφαρμογές της Κοινωνικής μηχανικής οι τελικοί (και οι ενδιάμεσοι) κάτοχοι μιας τέτοιας βάσης δεδομένων. Ούτε νομίζω οτι οι πιο πολλοί δίνουν μόνο όνομα και email στο facebook, άσε που πολλές φορές μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις: πόσες φωτογραφίες και τι είδους έχουν αναρτήσει εκεί μέσα μαθητές Γυμνασίων-Λυκείων (παραδείγματος χάριν); Τι έχουν γράψει οι διάφοροι χρήστες σε συνομιλίες με τους "φίλους" τους; Ίσως λοιπόν να μπορούν να υπάρξουν και προσωπικού επιπέδου συνέπειες σε κάποιους χρήστες, ανάλογα με τοι ποιοί και πώς θα αξιοποιήσουν μια τέτοια βάση δεδομένων, που δεν μπορούν ακόμα να προβλεφθούν.

Και θέτω το εξής απλό ερώτημα: Θα δίναμε στον πρώτο τυχόντα το ονοματεπώνυμο και τις φωτογραφίες μας (ας βγάλω από την λίστα τις προσωπικές μας απόψεις, συνήθειες, προτιμήσεις κλπ στοιχεία) με το δικαίωμα να τα χρησιμοποιεί όπως εκείνος εκτιμάει οτι τον συμφέρει καλύτερα;
Θεωρώ οτι οι περισσότεροι δεν θα το κάναμε.

Panos Konstantinidis είπε...

Κατ' αρχάς αυτό

"στα μέσα Φεβρουαρίου, ανέβηκε και η σχετική ανακοίνωση, όπου ο ωραίος Mark ανακοίνωνε θρασύτατα ότι αλλάζει τους όρους χρήσης και πλέον ό,τι έχουμε ανεβάσει στο Facebook του ανήκει -όπως και σε εμάς βέβαια- ακόμη κι αν καταργήσουμε την παρουσία μας"

δεν ισχύει. Η πρόθεσή του ήτανε να αλλάξει τους όρους χρήσης αλλά μετά από πιέσεις που δέχτηκε από τους χρήστες το fb αναθεώρησε. Οπότε λάθος αυτό που λέει ο αιθεροβάμων.

Η ένστασή μου είναι ότι το fb δεν είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που κάνουμε εδώ και δεκαετίες. Λες για τις συνομιλίες. Μήπως ό,τι έχουμε γράψει εδώ και δεκαετίες χρησιμοποιώντας MSN, yahoo messenger, skype, ICQ κλπ νομίζεις δεν είναι καταγεγραμμένο; Όλοι έχουμε λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αυτά δεν είναι στοιχεία; Και όλα αυτά δεν ανήκουνε στη yahoo, google, ms, aol κοκ; Το facebook δεν κάνει κάτι διαφορετικό, απλώς μαζεύει όλα αυτά τα στοιχεία σε ένα κοινό λογαριασμό. Ό,τι κάνει και το myspace δηλαδή.

Ρωτάς αν θα δίναμε στον πρώτο τυχόντα τα στοιχεία μας. Μα αυτό δεν το κάνουμε ήδη με τα blogs; Δεν εκφράζουμε τις απόψεις μας και κομμάτια του εαυτού μας; Δε γράφουμε για εμάς; Αν κάποιος θέλει να μας γνωρίσει δεν έχει παρά να ρίξει μια ματιά στα ιστολόγιά μας. Κι εγώ γράφω επωνύμως, να και το ονοματεπώνυμο. Και ανεβάζω και φωτογραφίες και στο ιστολόγιό μου και στο flickr. Να λοιπόν ένα άλλου είδους fb.

Αν θέλεις να καταργήσεις το fb διότι χρησιμοποιεί τα στοιχεία σου τότε θα πρέπει να καταργήσεις κάθε μορφή παρόμοιου ηλεκτρονικού προγράμματος. Ακόμα και αυτό το ιστολόγιο.

Ερινύα είπε...

Πάνο,

για την αρχική σου ένσταση, όσον αφορά την μη αλλαγή των όρων, να πω οτι ήταν τελείως περιττή, μια που αυτό ήδη αναφέρεται στο άρθρο. Υποθέτω οτι το διάβασες. (;)

Με την τοποθέτησή σου στη συνέχεια συμφωνώ ως ένα βαθμό. Αυτό που κάνουμε εδώ, διατηρώντας e-mail λογαριασμούς, γράφοντας στα ιστολόγια κλπ δεν διαφέρουν ιδιαίτερα από το facebook. Υπάρχει όμως διαφορά όταν η εταιρεία που παρέχει αυτές τις υπηρεσίες βάζει περιορισμούς στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να χρησιμοποιεί τις προσωπικές σου πληροφορίες. Δεν σημαίνει οτι και πάλι δεν μπορούν να καταστρατηγηθούν οι όροι, αλλά όχι απροκάλυπτα και χωρίς καμιά δυνατότητα να ζητηθούν ευθύνες από την εταιρεία. Aυτό μοιάζει να ήταν το ζητούμενο, οι προθέσεις αυτού του κυρίου Mark.

Panos Konstantinidis είπε...

Το άρθρο το διάβασα και συνεχίζω να πιστεύω ότι είναι παραπλανητικό αφού δίνει έμφαση σοτυς νέους όρους αλλά δε δίνει έμφαση στο ότι καταργήθηκαν.

Εν πάσι περιπτώσι αυτό που κάνει το fb το έκανε και η MS πριν καμιά δεκαετία όταν πούλησε όλες τις πληροφορίες των χρηστών hotmail σε διαφημιστικές εταιρίες. Το ίδιο πήγε να κάνει και η google (αν θυμάσαι είχε δημιουργηθεί επίσης σάλος όταν έβγαλε τον chrome, και μετά από την πίεση της δημόσιας γνώμης άλλαξε επίσης τους όρους χρήσης).

Όταν στο παιγνίδι μπαίνουνε δισεκατομμύρια δολλάρια ο μόνος τρόπος για να αποφύγεις τέτοιες καταστάσεις είναι να μην ασχολείσαι καθόλου με το διαδίκτυο.

Ερινύα είπε...

Πάνο,

δεν θα συμφωνήσω μαζί σου οτι το άρθρο είναι παραπλανητικό, αλλά οτι πολύ σωστά εφιστά την προσοχή ανύποπτων χρηστών του διαδικτύου, ώστε να είναι ενήμεροι των πιθανών προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν από αυτή τους την ενασχόληση.
Μη νομίζεις οτι όλοι όσοι επιδίδονται στο "σπόρ" αυτό έχουν πλήρη επίγνωση των πιθανών "παρενεργειών". Αυτό που λέω μπορείς να το καταλάβεις καλύτερα αν συζητήσεις πάνω στο θέμα με μαθητές Γυμνασίων-Λυκείων. Δεν έχουν ιδέα πολλά από αυτά τα παιδιά...

Το διαδίκτυο, όπως κάθε εργαλείο, είναι χρήσιμο και δίνει στους χρήστες του τεράστιες δυνατότητες, για τις οποίες δικαιούνται να επιλέξουν να πάρουν το ρίσκο. Όμως όντας ενήμεροι.

Kavo Papas είπε...

Κύριε Κωνσταντινίδη
Ζητώ συγνώμη για την ΕΙΡΩΝΙΚΗ φράση «τι δουλειά έχετε να διαβάζετε ένα μπλόγκ σαν την Ερινύα;». Δεν θα ήθελα να επανέλθω αλλά οι χαρακτηρισμοί σας μου επιβάλουν να προσθέσω εκείνο που απέφυγα να προσθέσω (για λόγους ευπρέπειας) μετά το …Ερινύα;» «…με τέτοια αφέλεια που σας χαρακτηρίζει». Φαντάζομαι ότι ταιριάζει απόλυτα με το πνεύμα του σχολίου μου.
Προσωπικά διαβάζω το μπλόγκ και αν δεν σχολιάζω συχνά είναι διότι η Ερινύα με καλύπτει πλήρως. (Αυτό και για το κύριο που σχολιάζει ανώνυμα).
Θα μπορούσα να σας επισημάνω ότι, σε μια δημόσια αντιπαράθεση, εκείνος που καταφεύγει σε χαρακτηρισμούς είναι αυτός ακριβώς που αισθάνεται ότι δεν έχει ισχυρά επιχειρήματα.

Panos Konstantinidis είπε...

Κύριε Πάππα

> σε μια δημόσια αντιπαράθεση, εκείνος που καταφεύγει σε χαρακτηρισμούς είναι αυτός ακριβώς που αισθάνεται ότι δεν έχει ισχυρά επιχειρήματα.

συμφωνούμε σε κάτι. Οπότε σταματάω να ασχολούμαι μαζί σας, δεν έχει νόημα.

Kavo Papas είπε...

O Orwell δεν έκανε λάθος. Το 1984 είναι ανάμεσά μας και μάλιστα πριν από το 84. Στην πραγματικότητα (και από την φαντασία) του Orwell απλώς έλειπε η σημερινή τεχνολογία όπως ακριβώς συνέβαινε και με τον Aldus Huxley στον Γενναίο Νέο Κόσμο.
Στην «κομψή» σημερινή πραγματικότητα ο Big Brother έχει διάφορα πρόσωπα. Πλην του τελείως χονδροειδούς «φακελώματος», κρατικού (στο όνομα της αντιτρομοκρατικής) ή τραπεζιτικού (στο όνομα της καταναλωτικής πίστης), υπάρχει το «κομψό» κοινωνικό φακέλωμα που χαρτογραφεί κοινωνικές ομάδες με προγράμματα όπως π.χ. το ArcPad της GIS (Geographical Information Systems). Τα στοιχεία προέρχονται από πηγές σε διάφορα επίπεδα αρχίζοντας από τον δρόμο, πόρτα-πόρτα, και φθάνοντας στα διάφορα μιντιακά μέσα τύπου Facebook, Twitter και άλλα.
Το όνομα του χρήστη, στην γενικότητα, λίγο ενδιαφέρει. Εκείνο που ενδιαφέρει και είναι προσοδοφόρο είναι τα ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Αυτά δεν τα μαζεύει μόνο το Facebook αλλά (εν δυνάμει) όλα τα interactive προγράμματα. Είναι το τίμημα που καταβάλουμε για να ζούμε με τον υπολογιστή.
Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει να αντιδράσω στο Facebook μια και, ούτως ή άλλως δεν μπορώ να ξεφύγω από την γενική κατάσταση του διαδικτύου. Παρ’ όλον τούτο αρνούμαι να λάβω μέρος στα διάφορα quiz, IQ tests, και λοιπά παρόμοια που είναι τα κατ’ εξοχήν εργαλεία συλλογής πληροφοριών.