Αμερική: Εκκλησία και Σκάνδαλα Παιδεραστίας

Μεταφέρω από το σημερινό ΒΗΜΑ της Κυριακής μακροσκελές άρθρο, που αναφέρεται σε σκάνδαλα παιδεραστίας, τα οποία ταλανίζουν την Αρχιεπισκοπή Αμερικής.

Καταγγελίες για βιασμούς ανηλίκων από ιερείς συγκλονίζουν την Ορθόδοξη Εκκλησία
Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής στη δίνη των σκανδάλων παιδεραστίας
Ολα για όλα στη μάχη για την επόμενη μετά τον Αρχιεπίσκοπο κ. Δημήτριο ημέρα

ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΟΥ

Αναυδοι πριν από τρία χρόνια οι Αμερικανοί παρακολουθούσαν το FBI να εισέρχεται σε ναούς της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, να συλλαμβάνει ιερείς και να τους οδηγεί στα δικαστήρια με την κατηγορία της παιδεραστίας. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία καταποντίστηκε οικονομικά από τις αποζημιώσεις που εκλήθη να καταβάλει στα θύματα των παιδεραστών κληρικών της. Το ιστορικό κτίριο της Επισκοπής Βοστώνης πουλήθηκε στο Τάγμα των Ιησουιτών μοναχών σε μια προσπάθεια να διασωθεί από τις κατασχέσεις. Ο ισχυρός καρδινάλιος της Βοστώνης ανεκλήθη στην Αγία Εδρα και οι papabillis της Αμερικής - δηλαδή, οι εν δυνάμει διάδοχοι - του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β' ανέκρουσαν πρύμναν, «εγκατέλειψαν» τις φιλοδοξίες τους και προσπάθησαν να διασώσουν την παρουσία τους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τρία χρόνια έπειτα από εκείνα τα δραματικά γεγονότα η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αμερική αντιμετωπίζει τα δικά της ανάλογα προβλήματα. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος έχει καταβάλει από τα ταμεία της Εκκλησίας τα τελευταία χρόνια 8.300.000 δολάρια ως αποζημιώσεις και έξοδα δικαστηρίων για υποθέσεις παιδεραστίας ή σεξουαλικής παρενόχλησης.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος έχει καταβάλει από τα ταμεία της Εκκλησίας τα τελευταία χρόνια 8.300.000 δολάρια ως αποζημιώσεις και έξοδα δικαστηρίων για υποθέσεις παιδεραστίας ή σεξουαλικής παρενόχλησης

Πρόκειται στην πλειονότητά τους για υποθέσεις που εκτυλίχθηκαν πριν από 20 και πλέον χρόνια αλλά έρχονται σήμερα στην επιφάνεια. Μάλιστα μία εξ αυτών αποτελεί ακόμη μία αφορμή για τη διατύπωση σοβαρών επιθέσεων κατά του κ. Δημητρίου, ίσως γιατί, όπως εκτιμούν εκκλησιαστικοί κύκλοι, ορισμένοι θα ήθελαν να έχει το τέλος του καρδιναλίου της Βοστώνης. Την ίδια ώρα και αφού έχει ήδη αρχίσει η μάχη της διαδοχής στη μεγαλύτερη επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας στην Αμερική ζει τη δική της θύελλα που προκάλεσε η καταγγελία ενός σπουδαστή της Θεολογικής Σχολής του Αγίου Βλαδίμηρου: αφού κατήγγειλε ότι είχε σεξουαλική σχέση με κληρικό του σεμιναρίου, στη συνέχεια αυτοκτόνησε.
Από τις αρχές Φεβρουαρίου ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος ζει στη δίνη της αποκάλυψης μιας υπόθεσης παιδεραστίας η οποία, σύμφωνα με καταγγελίες, διαδραματίστηκε πριν από 20 και πλέον χρόνια. Κατηγορούμενος είναι ένας 72χρονος σήμερα έγγαμος ιερέας, πατέρας κληρικού και παππούς. Ο 72χρονος κληρικός, ο οποίος υπηρέτησε σε τρεις διαφορετικές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών, κατηγορήθηκε ως παιδεραστής από έλληνες ομογενείς που τον κατηγόρησαν ότι τους βίασε. Η Αρχιεπισκοπή διεξήγαγε ανακρίσεις, ο ηλικιωμένος κληρικός εστάλη σε ειδικό κέντρο όπου εξετάστηκε από ειδικούς ψυχιάτρους και σήμερα, όπως λένε κύκλοι της ομογένειας, ζει σε κάποιο νησί του Αιγαίου. Ελληνικής καταγωγής, ο ιερέας εθεωρείτο πρόσωπο υπεράνω πάσης υποψίας. Ο ίδιος όμως ομολόγησε τις πράξεις του. Μετά την ομολογία του και αφού τα γεγονότα αποδείχθηκαν από τη διαδικασία που ακολουθήθηκε, ο κ. Δημήτριος δημοσιοποίησε το όνομά του και τις κατηγορίες που τον βαρύνουν, του απαγόρευσε τη συμμετοχή του στις ιεροπραξίες και το δικαίωμά του να φέρει το σχήμα του κληρικού, δηλαδή να φοράει ράσο.
Πριν από έναν μήνα ο βοηθός πρωτοσυγκέλου της Αρχιεπισκοπής, πρωτοπρεσβύτερος κ. Μιχαήλ Κοντογιώργης επισκέφθηκε την ενορία στην οποία υπηρετούσε ο 72χρονος κληρικός στο Ντάλας και ενημέρωσε αναλυτικά τους πιστούς για τα όσα είχαν γίνει. Το εκκλησίασμα δεν πίστευε τα όσα έλεγε ο βοηθός πρωτοσυγκέλου. Δύο ημέρες αργότερα όμως με επίσημο ανακοινωθέν της η ίδια η Αρχιεπισκοπή Αμερικής, αφού δημοσιοποίησε το όνομα του ιερέα που εμπλεκόταν στο σκάνδαλο, δήλωσε ότι εις βάρος του διεξάγεται λεπτομερής έρευνα για ζητήματα που αφορούν σχέσεις με ανηλίκους και ότι «ετέθη σε αργία βάσει του Κανονισμού για θέματα επιλήψιμης ηθικής συμπεριφοράς κληρικών».
Οπως ήταν λογικό, η αποκάλυψη και η παραδοχή από την ίδια την Αρχιεπισκοπή προκάλεσε σεισμικές δονήσεις στην ελληνική ομογένεια. Οι σχέσεις του κληρικού μπήκαν στο μικροσκόπιο και το θέμα συζητήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου. Οι περισσότεροι ιεράρχες ζήτησαν να παραπεμφθεί στο Εκκλησιαστικό Δικαστήριο και να καθαιρεθεί. Ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος, επικαλούμενος το γεγονός ότι ο κληρικός έχει καρκίνο και πως του έχει ήδη επιβάλει σχεδόν όλες τις ποινές που προβλέπει η καθαίρεση, ζήτησε να μη γίνει παραπομπή στο δικαστήριο. Ακόμη επικαλείται το γεγονός ότι οι καταγγελλόμενοι δηλώνουν στην Αρχιεπισκοπή πως δεν θα προσφύγουν στην ποινική δικαιοσύνη εξαιτίας των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί κατά του 72χρονου. Η τύχη του παιδεραστή-ιερέα αναμένεται να αποφασιστεί το επόμενο χρονικό διάστημα.
Γεννημένος το 1928, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος εξελέγη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 19 Αυγούστου 1999. Η ατμόσφαιρα στην ομογένεια κατά την εκλογή του ήταν εξαιρετικά τεταμένη αφού η Εκκλησία είχε δοκιμασθεί: αρχικά από την παραίτηση του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Βορείου και Νοτίου Αμερικής και στη συνέχεια από την εκλογή αλλά και την παραίτηση του Αρχιεπισκόπου πρώην Αμερικής κ. Σπυρίδωνα. Ο κ. Δημήτριος προσπάθησε να φέρει την ηρεμία αποφεύγοντας να ανοίξει νέα μέτωπα. Οι περισσότερες υποθέσεις παιδεραστίας ήταν γνωστές πριν από την εκλογή του. Στην πορεία όμως εκλήθη να τις χειριστεί. Εκτός από την περίπτωση του αρχιμανδρίτη υπήρχε και η περίπτωση ενός εγγάμου κληρικού που σήμερα είναι υπέργηρος και ζει κάπου στην Ουάσιγκτον. Τους τελευταίους μήνες ο κ. Δημήτριος καλείται να δώσει λύσεις σε δύο ζητήματα: το πρώτο αφορά την εξεύρεση χρημάτων ώστε τα οικονομικά της Αρχιεπισκοπής να μην καταποντιστούν εξαιτίας των υποθέσεων παιδεραστίας· και το δεύτερο είναι ο σκόπελος της υπόθεσης του 72χρονου έγγαμου κληρικού.
Οι επικριτές του κ. Δημητρίου τον κατηγορούν ότι δεν δίνει δυναμικές λύσεις και προσπαθεί να χαμηλώνει τους τόνους. Ακόμη υποστηρίζουν ότι καλύπτει τον 72χρονο κληρικό εξαιτίας των υψηλών σχέσεων που διατηρεί με προβεβλημένους ιερείς των Ηνωμένων Πολιτειών.
Μέλη της ομογένειας μέσω του Τύπου τον κατηγορούν ευθέως ότι προσπαθεί να συγκαλύψει την υπόθεση. Ο κ. Δημήτριος δεν δείχνει να ανησυχεί. Αλλά οι συνεργάτες του έχουν αρχίσει να «κονταροχτυπιούνται» με ιεράρχες τους οποίους κατηγορούν ευθέως ότι επιτρέπουν τη διαρροή στις εφημερίδες των πληροφοριών για τα σκάνδαλα παιδεραστίας δημιουργώντας προβλήματα στον κ. Δημήτριο, παρά το γεγονός ότι αυτές οι πράξεις δεν τελέστηκαν επί δικής του αρχιεπισκοπίας.

To κτίριο της Αρχιεπισκοπής Βορείου και Νοτίου Αμερικής στη Νέα Υόρκη

Ορισμένοι διερωτώνται γιατί στην κρίσιμη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου απουσίαζε επικαλούμενος λόγους υγείας ο δεύτερος ισχυρότερος αρχιερέας μετά τον κ. Δημήτριο και εν δυνάμει διάδοχός του Μητροπολίτης Βοστώνης. Ο κ. Μεθόδιος δήλωσε ότι δεν μπορεί να μεταβεί στη Νέα Υόρκη εξαιτίας ενός μικρού προβλήματος υγείας. Την επόμενη ημέρα όμως εμφανίστηκε σε εκδήλωση που έγινε προς τιμήν του στη Βοστώνη. Και το εντυπωσιακότερο είναι ότι απέφυγε να αναμειχθεί στην υπόθεση αφού αυτή ξέσπασε όταν ο ίδιος βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη καθώς ήταν μέλος της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου και αργότερα ήταν στην Αθήνα, όπου παρακολούθησε τις τελετές βράβευσης επιφανών ομογενών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια. Οπως λένε κύκλοι της ομογένειας, ο κ. Μεθόδιος θα μπορούσε να βοηθήσει στον χειρισμό της υπόθεσης καθώς διαθέτει τεράστια εμπειρία στον χειρισμό αναλόγων περιπτώσεων.
Μία από τις περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης για την οποία η Αρχιεπισκοπή έχει καταβάλει αποζημιώσεις εκτυλίχθηκε στη Βοστώνη προ της εκλογής του στον μητροπολιτικό θρόνο. Μάλιστα ο ίδιος ως ιεράρχης της περιοχής εκλήθη και αποκατέστησε την εικόνα της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Βοστώνη.
Το γεγονός ότι ο κ. Δημήτριος είναι πλέον 79 χρόνων και το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποφεύγει να κρατά εν ενεργεία αρχιερείς που έχουν ξεπεράσει το 80ό έτος της ηλικίας του φαίνεται ότι αποτελεί ένα επιπλέον πρόβλημα. Εκκλησιαστικοί κύκλοι βλέπουν πίσω από την κριτική που ασκείται στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής και το ενδεχόμενο της «επόμενης ημέρας». Ο κ. Δημήτριος όμως έχει ως υποστηρικτές τους επιχειρηματίες κκ. Μ. Τζαχάρη, Ν. Μπούρα, Γ. Κατσιματίδη και κυρίως τον πρωτοπρεσβύτερο και στενό συνεργάτη του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Αλέξανδρο Καρλούτσο. Κατά τα λοιπά, όπως επισημαίνεται, το αξιοπερίεργο της υπόθεσης είναι ότι ορισμένοι επικριτές και σύμμαχοι του κ. Δημητρίου συγκροτούνται περίπου απο τις ίδιες ομάδες που είχε να αντιμετωπίσει ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ιάκωβος πριν από την παραίτησή του αλλά και από τις ίδιες που είχε ο Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδωνας προτού υποβάλει τη δική του παραίτηση.
Πάντως ακόμη και οι στενοί συνεργάτες του αναγνωρίζουν ότι ο Αρχιεπίσκοπος αποφεύγει τις δυναμικές λύσεις. Και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι δεν μπόρεσε στα περίπου επτά χρόνια να εκλέξει μητροπολίτη τον βοηθό Επίσκοπο Τρωάδος κ. Σάββα, πρωτοσύγκελο της Αρχιεπισκοπής και στενό συνεργάτη του. Στο τριπρόσωπο που κατήρτισε η Σύνοδος της Αρχιεπισκοπής και εστάλη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για την εκλογή δύο ιεραρχών δεν ήταν πρώτος, όπως απαιτείται. Και ο πατριάρχης θα έπρεπε να κάνει παρατυπίες για να τον επιβάλει.

Φοιτητής κατήγγειλε σεξουαλική κακοποίηση και μετά αυτοκτόνησε
Βιασμός στη Θεολογική Σχολή

Η πρώτη σελίδα της μήνυσης για βιασμό που κατέθεσε ο φοιτητής, ο οποίος στη συνέχεια αυτοκτόνησε

Στις αρχές Δεκεμβρίου, η Θεολογική Σχολή του Αγίου Βλαδίμηρου, ο Μητροπολίτης - επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμερική του Πατριαρχείου Μόσχας (OCA) κ. Γερμανός και ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος ως πρόεδρος της SCOBA ­ δηλαδή του Συμβουλίου στο οποίο συμμετέχουν όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες ­ παρέλαβαν τη μήνυση συνολικού ύψους 20 εκατομμυρίων δολαρίων που υπέβαλε ένας πρώην φοιτητής της Σχολής. Η αγωγή και η μήνυση στρέφονται κατά της Σχολής και του Μητροπολίτη Γερμανού ο οποίος προΐσταται της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας που αναγνώρισε το 1970 το Πατριαρχείο της Ρωσίας για τους Ρώσους της Αμερικής.
Ο Ερικ, όπως αναφέρεται στην καταγγελία, ήθελε να γίνει ιερέας και εισήχθη στο Ορθόδοξο Θεολογικό Σεμινάριο του Αγίου Βλαδίμηρου το Φθινόπωρο του 2003, προκειμένου να εκπαιδευτεί. Από την πρώτη χρονιά των σπουδών του έδειξε να αντιμετωπίζει ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα τα οποία προέρχονταν από τον πατέρα του που ήταν αλκοολικός. Ενας άλλος φοιτητής τού συνέστησε να έρθει σε επαφή με τον ιερέα... και καθηγητή της Σχολής που ήταν στη διάθεση των φοιτητών ως σύμβουλος και θεραπευτής στην αντιμετώπιση των προβλημάτων τους. Ο πατήρ... ήταν αναπληρωτής καθηγητής της Ποιμαντικής Θεολογίας στο σεμινάριο. Ως εκ τούτου, προστίθεται: «Ο ιερέας γνώρισε τον φοιτητή στο σεμινάριο και έπειτα από μικρό χρονικό διάστημα άρχισε να δημιουργείται μεταξύ τους μια σχέση συμβούλου - ασθενούς με στόχο να βοηθηθεί ο σπουδαστής να ξεπεράσει το τραύμα που είχε ως παιδί ενός αλκοολικού πατέρα».
«Ο ιερέας ως σύμβουλος» τονίζεται «άρχισε μια διαδικασία καθοδήγησης του φοιτητή με αποτέλεσμα βαθμιαία να τον ελέγχει. Ακόμη δημιούργησε μια σχέση απόλυτης εμπιστοσύνης του σπουδαστή στο πρόσωπό του. Στη διάρκεια αυτής της καθοδήγησης ο ιερέας διεξήγαγε συζητήσεις που αφορούσαν τη σεξουαλικότητα και τη σεξουαλική ταυτότητα του σπουδαστή. Ο ιερέας - ψυχοθεραπευτής άρχισε να περνάει όλο και περισσότερο χρόνο με τον σπουδαστή συζητώντας σεξουαλικά ζητήματα ανάμεσα στα οποία συμπεριλαμβανόταν και η σεξουαλική ιστορία αλλά και τα σεξουαλικά ενδιαφέροντά του ιδίου του ιερέα».
Το καλοκαίρι του 2004 ο ιερέας - καθηγητής και ψυχοθεραπευτής «ζήτησε από τον φοιτητή να τον βοηθήσει να φτιάξει το γραφείο που είχε στο σπίτι του. Λίγο μετά ο ιερέας άρχισε θεραπείες μασάζ στον φοιτητή στις οποίες καθηγητής και σπουδαστής ήταν μερικώς ή ολικώς γυμνοί. Στη διάρκεια του σχολικού έτους 2004-2005 ο ιερέας σιγά σιγά και μεθοδικά παραβίασε όλα τα σεξουαλικά όρια ανάμεσα σε αυτόν και στον μαθητή του με το πρόσχημα ότι πρόσφερε σ' αυτόν καθοδήγηση και συμβουλές. Οι συμβουλευτικές προσπάθειες του ιερέα κορυφώθηκαν με τη σεξουαλική εκμετάλλευση του φοιτητή σε πολλές ευκαιρίες. Αυτή η κατάχρηση περιελάμβανε θωπείες των γεννητικών οργάνων και αμοιβαίους αυνανισμούς. Αυτή η κατάχρηση συνέβη σε διάφορα μέρη, όπως στο γραφείο του ιερέα στο Πανεπιστήμιο και στο δωμάτιο του φοιτητή στο οικοτροφείο της Σχολής. Η σεξουαλική παρενόχληση δημιούργησε στον φοιτητή συναισθηματική και ψυχολογική σύγχυση με αποτέλεσμα να εμφανίσει τάσεις κατάθλιψης και αυτοκτονίας. Και ανέφερε την κακοποίηση που υπέστη στους υπευθύνους του σεμιναρίου τον 2005».
Η μήνυση υπεβλήθη κατά της Σχολής και του κ. Γερμανού, διότι όπως επισημαίνεται «σύμφωνα με τις πληροφορίες και την πεποίθηση που είχε δημιουργηθεί» υποστήριξαν οι δικηγόροι του σπουδαστή «η Σχολή και η Εκκλησία είχαν δώσει την άδεια και ενθάρρυναν τον ιερέα... να αναλάβει έργο ψυχοθεραπευτή και να έχει σχέσεις ψυχοθεραπευτή με τους φοιτητές».
Ετσι, επισημαίνεται στην αγωγή «η Εκκλησία και η Σχολή σε όλες τις δεδομένες στιγμές γνώριζαν ή θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι ο εν λόγω ιερέας είχε παρόμοιες δραστηριότητες συμβούλου και θεραπευτού». Το θέμα αναμενόταν να λάβει διαστάσεις όταν και αν τελικά έφτανε στις αίθουσες των δικαστηρίων όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, ο φοιτητής έδωσε ο ίδιος ένα τραγικό τέλος στην υπόθεση. Αυτοκτόνησε.

Η δολοφονία του αρχιμανδρίτη

Τα περισσότερα από τα 8,3 εκατ. δολάρια που έχει καταβάλει μέχρι στιγμής η Αρχιεπισκοπή σε αποζημιώσεις για υποθέσεις παιδεραστίας αφορούν τη δραστηριότητα που ανέπτυξε ελληνοαμερικανός αρχιμανδρίτης. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ταμείο της Αρχιεπισκοπής έχει εξαναγκαστεί να δώσει περίπου 4 εκατ. δολάρια στα θύματα του παιδεραστή αρχιμανδρίτη, στους δικηγόρους που αντιμετώπισαν τις κατηγορίες και σε δικαστικά έξοδα. Ο κληρικός, ο οποίος ανέπτυξε τη δράση του στην Καλιφόρνια και κατηγορήθηκε ακόμη και για ασέλγεια εις βάρος του ανιψιού του, φυλακίστηκε και μετά την αποφυλάκισή του το 2003 δολοφονήθηκε. Το σκάνδαλο ξέσπασε τη δεκαετία του '90. Το θέμα όμως επανέρχεται στην επικαιρότητα καθώς η Πολιτεία της Καλιφόρνιας έδωσε το δικαίωμα για έναν χρόνο σε όσους έχουν να καταγγείλουν περιπτώσεις παιδεραστίας να το πράξουν, ακόμη και αν αφορούν υποθέσεις που έχουν παραγραφεί. Και όπως λένε κληρικοί, υπάρχει ο φόβος να εμφανιστούν και άλλα θύματα του αρχιμανδρίτη τα οποία θα προσφύγουν στα δικαστήρια κάνοντας χρήση της δυνατότητας που τους δίνει ο νόμος. Βεβαίως, προσθέτουν, στα δικαστήρια θα κληθεί ως κατηγορούμενη η Αρχιεπισκοπή Αμερικής του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ακόμη πολλοί φοβούνται ότι την απόφαση της Πολιτείας της Καλιφόρνιας μπορεί να την ακολουθούσουν και άλλες Πολιτείες και τότε θα εμφανιστούν και άλλες υποθέσεις που από χρόνια έχουν παραγραφεί.